زن
انسان، این مخلوق شگفت الهی که خالقش پس از آفرینش او به خود، آفرین گفت، دارای دو جنس زن و مرد است. هر دو دارای فطرتی الهی اند. خداوند در قرآن می فرماید: ” و لقد کرمنا بنی آدم” ما به فرزندان آدم، کرامت دادیم. و زن، انسانی است که در اصل آفرینش و وجود، با جنس مکملش برابر است.
در لغت نامه دهخدا در معنای کلمه “زن” چنین آمده است:
زن: نقیض مرد. مطلق فردی از افراد اناث … مادینه ٔ انسان. بشر ماده. امراءة. مقابل مرد… انسان و ماده ای از نوع بشر و مراءة و نساء و خاتون و بانو. مادینه از آدمی…”
واژه‌های دیگری چون «خانم»، و در کاربرد قدیمی تر «خاتون» در زبان فارسی برای اشاره به زن کاربرد دارد که از این میان واژه «خانم» بسامد بیشتری داشته و ارجمندانه است.
و زن، این عنصر مؤثر در خانواده و اجتماع، در طول تاریخ آن گونه که شایسته است، شناخته نشده و به کرامتش بها داده نشده است. مروری بر تاریخ ملل مختلف، این حقیقت را آشکار می کند که در بسیاری از جوامع زن و مرد، از لحاظ انسانیت برابر نبودند. زن حق مالکیت نداشت، ارث نمی برد و به حقش تجاوز می شد؛ بی آن که حق شکایت داشته باشد.
زن، عنصر مؤثری در خانواده و جامعه به شمار نمی رفت و با استقلال و آزادی بیگانه و فاقد شخصیت اجتماعی بود.
این برداشت و رفتار ظالمانه نسبت به زنان، تقریبا در همه دوره ها و جوامع وجود داشت.
با ظهور اسلام، به تمامی عقاید و برداشت های خرافی نسبت به زن، مهر باطل زده شد. آئینی که در برابر ذهنیت منحرف بشر نسبت به زن، تمام قد ایستاد و از حیثیت و شرافت و مقام و جایگاه والای زن دفاع کرد.
اسلام، زن و مرد را در انسانیت، مساوی می داند و برتری را تنها در تقوا می شمارد. طبیعت انسانی زن بر خلاف برخی عقاید اشتباه، نه پست تر و نه منحرف تر از مرد است؛ در داستان آدم و حوا، در ماجرای وسوسه آن ها، هر دوی آن ها مورد خطاب قرار گرفته اند. خداوند در قرآن می فرماید: “فأزلهما الشیطان” شیطان، هر دوی آن ها را به لغزش کشاند.”
یا در مورد وسوسه شیطان می فرماید: ” فوسوس لهما الشیطان” شیطان، هر دوی آن ها را وسوسه کرد.
مقام زن در اسلام، مقامی منحصر به فرد است که مشابهی برای آن وجود ندارد. شخصیت حقوقی و معنوی زن و مرد در اسلام یکسان است. البته یکسان بودن به معنای مشابه بودن نیست. اگر در کیفیت برخی از حقوق، اختلافاتی فرعی دیده می شود، ناشی از اختلاف در غرایز و روحیات و تکالیف خاص هر دو جنس است.
