دکتر محمد قریب
محمد قریب در سال 1288 شمسی در خانواده ای مذهبی در تهران، دیده به جهان گشود. پدرش مرحوم علی اصغر خان قریب و از مردم روستای گرکان از توابع آشتیان بود. وی از اولین پزشکان متخصص طب اطفال و بنیان‌گذار علم نوین پزشکی کودکان در ایران بود. او همچنین از بنیانگذاران نخستین بیمارستان تخصصی کودکان در ایران، مرکز طبی کودکان تهران، بود که هم‌اکنون نیز پابرجاست.
تحصیلات
دکتر قریب تحصیلات ابتدایی را در دبستان سیروس و متوسطه را در دارالفنون گذراند. او در سال ۱۳۰۶ خورشیدی در زمره اولین گروه دانشجویان ایرانی که برای ادامه تحصیل به فرانسه رفتند به همراه مهدی بازرگان بود. او در پایان سال اول در شهر رن فرانسه موفق به دریافت جایزه لابراتور تشریح دانشکده پزشکی شد و در سال ۱۳۱۴ نخستین ایرانی بود که توانست در کنکور انترنی بیمارستان پاریس پیروز شود.
ازدواج
دکتر محمد قریب در سال ۱۳۱۵ با زهرا قریب دختر عبدالعظیم قریب ازدواج کرد و ایران را ترک نمود و در سال ۱۳۱۷ به ایران بازگشت.
شروع طبابت
پس از طی نمودن دوره سربازی در سال ۱۳۱۹ به عنوان دانشیار طب اطفال در دانشگاه به فعالیت علمی مشغول گردید. وی ابتدا در بیمارستان رازی به اداره بخش اطفال مشغول شد و بعد از آن به بیمارستان هزار تختخوابی رفت و در آنجا بخش اطفال را دایر کرد.
وی از همان سال های آغازین بازگشت به وطن، مطبی در کنار منزل خود بنا کرد و هر روز از ساعت 2 بعدازظهر تا 9 شب مشغول معاینه و مداوای بیماران بود و از بیشتر آن ها هیچ پولی بابت طبابت دریافت نمی کرد. جالب است بدانید حق ویزیت او نسبت به آن همه شهرتی که در علم طبابت داشت، حتی از شاگردان خودش هم پایین تر بود.
افتخارات
- نشان دانش از دانشگاه تهران
- نشان درجهٔ اول فرهنگ از وزارت آموزش و پرورش
- نشان عالی لژیون دونور از دولت فرانسه
- نشان درجه اول فرهنگ از وزارت آموزش و پرورش
- از بنیانگذاران انتقال خون در ایران بود. (اولین تعویض خون را در ایران انجام داد)
اقدامات
دکتر قریب در طول سال های فعالیت علمی خود در کنگره‌های مختلف بین‌المللی در کشورهای مختلف از جمله فرانسه، آمریکا، کانادا، ژاپن، ترکیه و اتریش شد و عضویت چندین مجمع علمی بین‌المللی را برعهده داشت.
از مهم ترین اقدامات او بنیانگذاری و تأسیس اولین بیمارستان تخصصی کودکان یعنی بیمارستان مرکز طبی کودکان به همراه دکترحسن اهری بود که این اقدام را در زمان بازنشستگی خود انجام داد.
مرحوم دکتر قریب در حین فعالیت علمی فعالیت سیاسی و اجتماعی نیز داشت به گونه‌ای که بارها در کلاس درس به اقدامات رژیم پهلوی انتقاد نموده و پس از واقعه ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ نیز پس از امضای یک بیانیه به همراه ۱۰ تن دیگر از اعضای هیئت علمی دانشگاه مانند مهندس بازرگان، دکتر سحابی و دکتر نعمت الهی به دستور محمدرضا شاه از دانشگاه اخراج شد که این موضوع باعث افزایش محبوبیت ایشان در بین دانشجویان و جامعه دانشگاهی گردید.
پدر طب اطفال ایران
دکتر قریب از استادان برجسته و نامدار دانشکده پزشکی در تهران بود. که شاگردان زیادی را پرورش داد که بسیاری به بزرگان پزشکی ایران بدل شدند و به همین دلیل، به ایشان لقب “پدر طب اطفال ایران” اعطا شده است.
وی از سال های 1320 تا 1353 شاگردان معروفی مانند صادق مختارزاده، قانع بصیری، نورالدین هادوی، مرتضی مشایخی، غلامرضا خاتمی و احمد سیادتی را تعلیم و تربیت داد که همه ی آن ها به بزرگان علم پزشکی ایران تبدیل شدند؛
خصوصیات اخلاقی
دستگیری از مستمندان و دردمندان و رسیدگی به نابسامانی های زندگی بیماران، از ویژگی های بارز استاد قریب بود. وی بیش از توجه به روش های نوین، بر آموزش خانواده ها و برخورد عاطفی و اخلاقی با بیماران تاکید می کرد.
دکتر قریب، «خدمت به خلق برای رضای خالق» را در تمام عمر سرلوحه زندگی خود قرار داده بود و به آن عمل می کرد.
ساعت های مطالعه وی، بسیار بیشتر از شاگردانش بود و صبح ها در کمال سخاوت، جدیدترین نتایج مطالعات خود را در اختیار دانشجویان قرار می داد. به تربیت مناسب دانشجویان علاقه خاصی داشت و در هنگام درمان کودکان بیمار، دانشجویان خود را نیز در آنجا حاضر می کرد و درباره بیماری از آن ها سوالاتی می پرسید.
ویزیت روزانه دکتر قریب برای رزیدنت ها و دانشجویان، تجربه آموزشی بی نظیری بود که اغلب، عده زیادی داوطلب شرکت در آن بودند. وی صبح ها زودتر از دیگران به بیمارستان می رسید و پس از شنیدن گزارش های صبحگاهی دانشجویان، به اتفاق آنان به بالین بیمار می رفت و با بحث و بررسی دقیق، دانشجویان را در تشخیص صحیح راهنمایی می کرد.
شیوه تدریس دکتر قریب از گچ و تخته شروع می شد و تا معاینه بیمار در حضور دانشجویان ادامه می یافت. در حین معاینه بیماران کنار شاگردانش قرار می گرفت و از نزدیک بر کار آنها نظارت می کرد.
درگذشت
دکتر محمد قریب در سال ۱۳۵۱ به هماچوری (دفع خون از دستگاه ادراری) مبتلا شد که بعدها تشخیص سرطان مثانه داده شد و اقدام‌های درمانی انجام شده درایران و آمریکا تأثیر چندانی بر بیماری وی نداشته و سرانجام در روز سه شنبه اول بهمن ماه ۱۳۵۳ در بیمارستان مرکز طبی کودکان محل خدمت خود درگذشت.
طبق وصیتش، در قبرستان شیخان قم و در نزدیکی قبر پدرش (علی اصغر خان قریب گرکانی) به خاک سپرده شد.
