آشنایی با عمل هیستروسکوپی
هیستروسکوپی چیست؟
یکی از بخش های دستگاه تناسلی زنان که مهمترین نقش را در باروری ایفا می کند، رحم است که محل اصلی نگه داری و تغذیه جنین در زمان بارداری است. این بخش از بدن نیز ممکن است مانند هر بخش دیگری دچار مشکلات و بیماری هایی شود. یکی از روش های نوین پزشکی که به بررسی و درمان مسائل مربوط به رحم می پردازد، هیستروسکوپی است.
هیستروسکوپی، یک روش آندوسکوپی می باشد. در این روش متخصص می تواند بدون برش به طور مستقیم از طریق هیستروسکوپ که یک لوله باریک حامل دوربین و یک چراغ است و از طریق واژن وارد رحم می شود، رحم را به طور کامل بررسی کند و به رفع مشکلات آن بپردازد. در هیستروسکوپی مخاط دهانه رحم، بافت پوششی داخل رحم و سوراخ های لوله فالوپ به طور کامل قابل مشاهده هستند و اگر بافت های غیر طبیعی موجود باشند، امکان برداشت و نمونه گیری از آنها وجود دارد.
اهداف عمل هیستروسکوپی:
هیستروسکوپی، به منظور دو هدف انجام می شود که این اهداف عبارتند از:
هیستروسکوپی تشخیصی
هیستروسکوپی یک عمل ساده است که در آن انجام عمل به منظور تشخیص و شناسایی مشکلات رحمی (مانند علت خونریزیهای غیرطبیعی از رحم) انجام می شود. در هیستروسکوپی تشخیصی، موارد زیر قابل بررسی هستند:
- خون ریزی های غیر طبیعی از رحم
- شناسایی علت های ناباروری
- تشخیص چسبندگی های داخل رحم
- شناسایی علت سقط های مکر
- تشخیص پولیپ آندومتر
- شناسایی و تشخیص فیبروم های رحمی
- مشاهده محل IUD جابه جا شده
- تشخیص علت مشکلات درد های لگنی
- شناسایی علت شکست روش های باروری
- تشخیص مشکلات مادرزادی رحمی
هیستروسکوپی درمانی
در این هیستروسکوپی علاوه بر تشخیص، عملیات درمان بر روی موارد شناسایی شده نیز انجام می شود. همچنین از وسایل دیگر جراحی مانند: قیچی، الکترود، لیزر و… نیز استفاده می شود. مواردی که در این عمل، قابل درمان هستند عبارتند از:
- انجام عمل پولیپکتومی یا همان برداشتن پولیپ داخل رحم
- عمل برداشتن فیبروم های رحمی که از نوع ساب موکوس می باشند
- عمل برای برداشتن اختلالات مادرزادی به نام سپتوم یا همان تیغه های داخلی رحم
- عمل جهت از بین بردن چسبندگی های رحم
- عمل برای برداشتن یا خراش آندومتر در مواردی که خونریزی شدید رحمی وجود دارد
- عمل جهت باز کردن لوله های رحمی
مهم ترین نکات هیستروسکوپی:
- کوتاه بودن زمان بهبودی و درمان
- بستری کوتاه مدت
- کاهش نیاز به مسکن
- جلوگیری از انجام عمل برداشتن رحم (هیسترکتومی)
- جلوگیری از باز کردن شکم برای انجام عمل
- عدم ایجاد عفونت ناشی از زخم ها و برش های شکمی
موارد منع انجام عمل هیستروسکوپی:
در صورتی که فرد یکی از موارد زیر را دارا باشد، عمل هیستروسکوپی صورت نمی گیرد که این موارد، عبارتند از:
- سرطان های دهانه رحم
- حاملگی
- عفونت واژن
- عفونت ادراری
- عفونت و التهاب لگن
آمادگی های پیش از انجام عمل هیستروسکوپی:
- انجام آزمایشات لازم مانند آزمایش خون
- درمان عفونت ها در صورت وجود عفونت
- قطع مصرف داروها و در جریان گزاشتن متخصص از مصرف داروها
- عدم استفاده از کرم یا پمادهای واژینال، حداقل 24 ساعت قبل از عمل
- مصرف قرص پیشگیری HD از روز پنجم قاعدگی
- بهترین زمان انجام عمل بعد از پاکسازی از قاعدگی یا یک هفته بعد از آن
- عدم مصرف غذا و مایعات از شب قبل از عمل
- خالی بودن مثانه قبل از عمل
- ناحیه زیر شکم و ناحیه تناسلی، باید تمیز و موهای زائد آن تراشیده شده باشند
- عدم همراه داشتن جواهرات و زیورآلات
![هیستروسکوپی - زن امروزی]()
هیستروسکوپی چگونه انجام می شود؟
ابتدا ناحیه واژن با مواد ضدعفونی تمیز می شود. سپس بسته به نوع عملی که قرار است صورت بگیرد، عمل یا به صورت سرپایی یا با بی حسی موضعی و یا به صورت بیهوشی کامل انجام می شود. پس از انجام موارد گفته شده اسپکولوم وارد واژن می شود؛ سپس دهانه رحم برای وارد شدن هیستروسکوپ گشاد می شود؛ بعد آماده شدن دهانه رحم هیستروسکوپ از طریق واژن و دهانه رحم؛ وارد رحم می شود.
برای منبسط کردن رحم و کنار زدن خون و مخاط دی اکسید کربن به همراه هیستروسکوپ وارد رحم می شود؛ سپس نور از طریق هیستروسکوپ در درون رحم تابیده می شود تا متخصص بتواند اجزای داخلی رحم و لوله های رحمی را بررسی کند و می تواند به تشخیص بیماری ها و اختلالات بپردازد؛ در صورتی که هیستروسکوپی از نوع درمانی باشد، وسایل کوچک جراحی نیز از طریق هیستروسکوپ وارد رحم می شوند و از طریق آنها عمل جراحی صورت می گیرد. مدت زمان عمل بسته به نوع آن می تواند از 5 دقیقه تا یک ساعت متغیر باشد. در این عمل، بستری شدن نیاز نیست و فرد می تواند بعد از چند ساعت از عمل ترخیص شود؛ ولی در موارد خاص بیمار باید در بیمارستان بررسی شود.
مراقبت های بعد از عمل هیستروسکوپی:
حداقل 48 ساعت بعد از عمل، نباید کار و ورزش های سنگین توسط فرد، انجام شود.
- مصرف منظم داروهای تجویز شده توسط متخصص
- عدم رانندگی
- عدم نوشیدن الکل
- عدم داشتن رابطه جنسی به مدت یک هفته یا تا قطع کامل خونریزی
عوارض عمل هیستروسکوپی:
- لکه بینی و خونریزی از واژن به مدت چند روز
- درد در شکم یا گرفتگی در عضلات رحم
- عوارض مربوط به بی حسی و بیهوشی مانند: خشکی و درد گلو، تهوع و…
- درد در شانه ها
- ایجاد ضعف بدنی
- آسیب به دهانه رحم
- عفونت یا سوراخ شدن رحم
- ایجاد حساسیت و واکنش بدن به ماده منبسط کننده رحم
خطرات بعد از عمل هیستروسکوپی:
اگر فرد بعد از عمل با مشکلات و موارد خاصی روبرو شود باید سریعا به متخصص مراجعه کند؛ این موارد عبارتند از:
- ترشحات و خونریزی شدید از واژن
- دردهای شدید شکمی
- ناتوانی و مشکل در دفع ادرار
- تب و لرز
- استفراغ
- تنگی نفس
منبع: drzakerin
