در مسیر تحویل حال
یا محول الحول و الاحوال؛ حول حالنا الی احسن الحال
در معارف اسلامی آمده است که هر روزی که در آن گناه صورت نگیرد، عید است.
عید نوروز که با تحویل سال و چرخیدن یک دور کامل زمین به گرد خورشید شروع می شود، از جمله اعیادی است که جنبه ملی داشته و تاریخ پیدایش آن قبل از اسلام است.
این عید مورد موافقت و تأیید اسلام قرار گرفت؛ امام صادق(ع) درباره نوروز فرموده است: «… و هیچ نوروزی نیست که ما در آن متوقع گشایش و فرجی نباشیم؛ زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ما است.»
دعای تحویل سال دعایی پرمغز و معناست. با توضیحاتی پیرامون این دعا، با ما همراه باشید.
تعریف و حالات قلب
واژه قلب به معنای روح و نفسی است که هدایت کننده همه اعضاء و جوارح بدن می باشد.
حالات مثبت قلب
قلب سلیم و پاک؛ علی(ع) می فرماید: «خداوند وقتی نسبت به بنده ای ارادة خیر کند قلب سلیم روزی او می گرداند.
قلب مطمئنه؛ قرآن می فرماید: «أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ همانا با یاد خداوند دلها آرام می گیرد
قلب نورانی؛ از رسول خدا(ص) در مورد شرح صدر سؤال شد؟ فرمود «نوری است که خداوند در قلب مؤمن قرار می دهد و به وسیله آن سینه اش وسعت می یابد.
حالات منفی قلب
قساوت قلب؛ این حالت همراه با بی تفاوتی نسبت به احکام خداوند به وجود می آید.
کور شدن قلب؛ «شرّ العمی، عمی القلب؛ بدترین کوری، کوری قلب است.
انحراف قلب؛ قرآن می فرماید: «فَلَمَّا زَاغُوا اَزَاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ؛ باز چون از حق روی گردانیدند، خدا هم دلهای بی نورشان را از سعادت و اقبال بگردانید»
مریض شدن قلب؛ قرآن می فرماید: «فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ؛ دلهای آنها(منافقین) بیمار است.»
عوامل به وجود آمدن حالات منفی در قلب
- غفلت از خدا
- گناه
- دلبستگی به دنیا
- تکبر
- پرخوری
عوامل به وجود آمدن حالات مثبت قلبی:
- توبه از گناه
- انجام عبادت از قبیل نماز و روزه
- یاد مرگ
- قرآن خواندن
- یاد خدا
- شنیدن موعظه
- کم خوردن
- هم نشینی با اهل معرفت
- هم نشینی با عاقلان
چرا باید هنگام تحویل سال دعا کنیم؟
از آن جا که با سپری شدن زمستان و ورود فصل بهار، طبیعت از حالت مردگی بیرون آمده و به سمت سرسبزی پیش می رود، ما هم باید از حالت مردگی بیرون آمده و از خدا بخواهیم که حال ما را به بهترین حالات برگرداند.
بهترین حال کدام است؟
در دعای تحویل سال از خداوند می خواهیم که حال ما را به بهترین حالات تغییر دهد. اما بهترین حال چیست؟
صلاح و فساد انسان بستگی به قلب او دارد؛ اگر قلب و تمام وجود انسان متوجه خدا باشد این بهترین حال برای او است که در این صورت می گویند، قلبش زنده است؛
از جمله نشانه های آن این است:
- ایمان به خدا
- ایمان به معاد
- رحم او زیاد است و به فکر دیگران است
- اشک چشم او زیاد است
- از شب اول قبر می ترسد؛ لذا تلاش می کند خود را آماده نماید.
آداب عید
در ایام عید وظایفی داریم که رعایت آنها سبب رشد و تعالی ما می شود؛ در این جا به برخی از آن وظایف اشاره می کنیم:
- خواندن نیایش تحویل سال
- پوشیدن لباس تمیز
- گشایش در زندگی خانواده
- روزه گرفتن و برپایی نماز
- عبرت گرفتن
- دید و بازدید
- بررسی اعمال گذشته
- کینه ها را از دل برکنیم
- رفتن به اماکن مطهره
- دوری از اسراف