رژیم غذایی نوزاد
مادر تا زمانی که نوزادش شیر می خورد خیالش از بابت تغذیه او راحت است اما زمانی که قرار است غذای کمکی به نوزاد بدهد کمی استرس می گیرد که با چه غذایی شروع کند که فرزندش استقبال کند.
بنا بر گفته ی علم تغذیه اکثر شیرخواران در پایان شش ماهگی علاوه بر شیر مادر نیازمند دریافت انرژی اضافی می باشند که این انرژی با استفاده از غذای تکمیلی دریافت می شود. در پایان شش ماهگی که قصد دارید به فرزندتان غذای کمکی بدهید باید از غذای ساده، نرم و کم حجم شروع کنید تا هضم آن برای نوزادتان راحت باشد. دقت کنید که اگر کمتر از 3 ماهگی به نوزادتان غذای جامد بدهید، احتمال ایجاد آلرژی غذایی در او زیاد می شود و اگر در فاصله 9 تا 12 ماهگی به کودکانتان غذای جامد ندهید، در آینده در زمینه قبول غذا دچار مشکل می شوند. توجه کنید که در کنار غذای کمکی شیر مادر را فراموش نکنید به علاوه بر اساس نیاز کودک به او آب جوشیده سرد شده بدهید.
رژیم غذایی نوزاد
رژیم غذایی هفت ماهگی
هفته اول
در این هفته چون اولین بار است که به نوزادتان می خواهید غذا بدهید باید غذایی را انتخاب کنید که کمترین حساسیت را ایجاد کند. برنج می تواند انتخاب مناسبی باشد بنابراین می توانید از فرنی آرد برنج استفاده کنید. دقت کنید که در این هفته چون فرزندتان هنوز با طعم غذا آشنایی ندارد و برای اینکه به خوردن غذا با قاشق عادت کند بهتر است یک الی دو قاشق مربا خوری به او غذا بدهید تا کم کم عادت کند. فرنی آرد برنج را باید صبح بلافاصله بعد از تغذیه با شیر مادر به نوزاد داد. حریره بادام یکی دیگر از غذاهایی است که در این زمان می توانید به نوزادانتان بدهید. اکثر نوزادان طعم بادام درختی را دوست دارند و کمتر به آن حساسیت دارند بنابراین غذای مناسبی برای آن ها می باشد.
نکته:
در روز دوم بر اساس درخواست کودک تعداد دفعات غذای کمکی را می توانید به دو بار در روز برسانید یک وعده صبح و یک وعده بعدازظهر . به همین ترتیب در روزهای بعد تعداد قاشق ها را افزایش دهید تا به 5 الی 10 قاشق مرباخوری در روز برسد.
نوزادانی که طعم فرنی و حریره را دوست ندارند بهتر است یک عدد موز و یا یک عدد سیب که پوست آن را گرفته اید رنده کنید و به حریره بادام و فرنی آن ها اضافه کنید.
هفته دوم
در هفته دوم علاوه بر فرنی و حریره بادام باید سوپ گوشت و برنج نیز به غذای نوزادتان اضافه کنید. گوشتی که در سوپ استفاده می کنید می تواند گوشت گوسفند، مرغ، بوقلمون و یا گوشت چرخ کرده بدون چربی باشد. در روز اول نیز مانند قبل با دو قاشق مرباخوری شروع کنید و رفته رفته تعداد آن را زیاد کنید. در روز دوم می توانید به سوپ هویج نیز اضافه کنید و به ترتیب در روزهای بعد نیز می توانید انواع سبزیجات را به آن اضافه کنید. در این زمان به کودک صبح ها فرنی یا حریره بادام و ظهر ها سوپ بدهید.
هفته سوم
در این هفته علاوه بر فرنی و حریره و سوپ، پوره سبزیجات نیز به غذای کودک اضافه کنید و در این زمان تعداد وعده های غذایی کودک به سه بار در روز افزایش می یابد. می توانید از پوره سبزیجاتی مانند هویج و سیب زمینی استفاده کنید که برای نرم کردن پوره نیز می توانید از شیر مادر، شیر پاستوریزه، آب گوشت و یا آب مرغ استفاده کنید.
هفته چهارم
برنامه غذایی در این هفته نیز مانند هفته سوم می باشد که در تهیه سوپ و پوره سبزیجات می توانید از تنوع بیشتری استفاده کنید.
رژیم غذایی ماه هشتم
هفته اول
به برنامه غذایی قبلی زرده تخم مرغ اضافه کنید. زرده تخم مرغی که خوب پخته شده و سفت است را در روز اول به اندازه یک نخود بردارید و با شیر مادر و یا آب جوشیده شده نرم کنید و به کودکتان بدهید. در روزهای بعدی مقدار زرده تخم مرغ را بیشتر کنید تا در روز دهم به یک زرده کامل برسید بعد از روز دهم هر روز صبح علاوه بر فرنی و حریره بادام نصف زرده تخم مرغ را به کودکتان بدهید.
نکته:
اگر کودکتان طعم زرده تخم مرغ را دوست ندارد و از خوردن آن امتنا می کند بهتر است که آن را در سوپ یا مقدار کمی شیر رنده کنید و در کره یا روغن زیتون داغ ریخته و هم بزنید سپس به کودکتان بدهید.
بهتر است زرده تخم مرغ آب پز باشد البته به صورت نیمرو هم مشکلی ندارد ولی از دادن زرده تخم مرغ عسلی به کودکتان خودداری کنید.
هفته دوم به بعد
در این زمان بهتر است تنوع سوپ را بالا ببرید و برای کودکتان آش های خوشمزه درست کنید. می توانید با اضافه کردن بلغور جو، عدس و یا ماش سوپ غلیظ تری تهیه کنید. از اواسط ماه هشتم می توانید میوه های رسیده ای مانند سيب، گلابي، هلو، زردآلو، انبه، گرمک، طالبي ،آلو ، هندوانه و موز را به تدریج به برنامه غذایی کودکتان اضافه کنید. در این زمان نیز می توانید ماست را به وعده غذایی کودکتان اضافه کنید زیرا اکثر کودکان طعم ماست را دوست دارند به علاوه می توانید آب میوه خانگی را 12 قاشق مرباخوری به کودکتان بدهید.
رژیم غذایی ماه های نهم و دهم
در این زمان علاوه بر برنامه غذایی ماه هشتم از غذاهایی با غلظت بیشتر مانند حلیم، پلو و غذاهای انگشتی نیز می توانید استفاده کنید. در این سن کودکتان قادر است که غذا را بردارد و در دهان بگذارد که این می تواند او را برای خوردن غذا تشویق کند بنابراین از غذاهای انگشتی که شامل تكه های كوچک هويج، سيبزمينی، كرفس، نخود فرنگی و باقلا سبز، عدس، تكه های گوشت بدون چربی يا كوفته قلقلی می باشد غافل نشوید. در این دو ماه نیز از نان، ذرت، ماكاروني، رشته فرنگي و سایر حبوبات (به جز نخود و لپه) می توانید استفاده کنید. نان ماده غذایی مغذی برای کودکان محسوب می شود بنابراین می توانید تکه ی نان (ترجیحا سنگگ) را در دست کودک بگذارید که خودش بخورد البته باید مواظبش باشید.
رژیم غذایی ماه های یازدهم و دوازدهم
در این دو ماه احتمالا کودک شما اولین دندانش آشکار می شود بنابراین مهارت جویدن را یاد می گیرد و می توانید از غذاهای غلیظ تر و سفت تر استفاده کنید و کودکی که هنوز دندان ندارد این کار را با لثه انجام می دهد. در این دو ماه می توانید انواع كته ها، پلو ها و خوراک ها را در برنامه غذایی کودکتان قرار دهید و دقت کنید که هنگام خوردن غذا مراقبشان باشید. تعداد دفعات غذاهای کمکی سه تا چهار مرتبه در روز می باشد و در صورت تمایل کودک می توانید دو میان وعده نیز به او بدهید.
هنگام درست کردن غذا برای کودک باید از انواع گوشت سفید و قرمز مانند گوشت گوسفند، گوساله، شتر، جگر، مرغ، ماهی، بوقلمون و … استفاده کنید. برای خوشمزه تر شدن غذای کودک می توانید از آبلیمو، آب نارنج، گرد نعنا ، جعفری و کرفس استفاده کنید. بهتر است که نمک به غذای کودکتان اضافه نکنید . از ماه یازدهم به بعد می توانید از شلغم ، چغندر و اسفناج در غذای کودکتان استفاده کنید.
چند نکته مهم:
فراموش نکنید که تا پایان 12 ماهگی تغذیه اصلی کودک شیر مادر است و حتما غذای کمکی باید بعد از شیر مادر به کودک داده شود.
دقت کنید که تا قبل از یک سالگی نباید مواد غذایی مانند عسل، سفيده تخممرغ، شكلات، بادام زمينی، خربزه، كيوی، آلبالو، گيلاس، انواع توت (توت فرنگی، توت سفيد، شاه توت، تمشک)، نوشابه های صنعتی، آب ميوه های صنعتی، قهوه، كاكائو، چيپس، پفک، سوسيس، كالباس و همبرگر را در وعده غذایی کودکتان قرار دهید.
تا پایان 12 ماهگی از شیر گاو به عنوان نوشیدنی برای کودک استفاده نکنید اما می توانید در تهیه فرنی ، حریره بادام به مقدار کمی از آن استفاده کنید.
در روز چند بار به کودکتان آب جوشیده بدهید.
رژیم غذایی برای کودکان کم وزن
بعضی از کودکان با وجود تغذیه خوبی که دارند اما وزن اضافه نمی کنند و کمی لاغر به نظر می رسند به این دلیل است که میزان انرژی دریافتی آن ها از میزان جنب و جوششان کمتر است.
آب را بجوشانید و اجازه دهید خنک شود سپس 15 قطره آهن را درون آن بریزید و به کودکتان بدهید.
وعده غذایی این کودکان که بالای شش ماه دارند باید 5 وعده در روز باشد.
هر وعده غذایی که برای کودکتان تهیه می کنید از یک تا دو قاشق مرباخوری کره یا روغن مایع در آن استفاده کنید.
می توانید کمی آرد برنج یا گندم را به همراه شیر پاستوریزه (جوشیده شده) و دو قاشق روغن یا کره مخلوط کنید و بپزید و به مقدار یک تا دو قاشق مرباخوری در برنامه غذایی کودکتان قرار دهید.
هنگام درست کردن کته از گوشت و استخوان در آن استفاده کنید.
سیب زمینی را آب پز کنید و پوست آن را بگیرید و به تکه های کوچک تقسیم کنید و کمی کره روی آن بمالید و اجازه دهید که کودکتان با استفاده از دستان خود آن را بخورد.
چندین قلم گوسفندی و یا گاوی را بپزید و عصاره آن را بگیرید و در یخچال به مدت کوتاه نگهداری کنید و هنگام درست کردن غذا مقداری از آن را درون غذا استفاده کنید .
برای کودکان کم وزن بهتر است افزودن حبوبات را به تعویق بیاندازید.
یک یا دو عدد خرما را پوست بگیرید و در آب حل کنید و به کودکتان بدهید.
مقداری آرد برنج یا گندم را درون روغن داغ تفت دهید تا رنگ آن کمی زرد شود سپس مقداری شکر حل شده و چند قطره گلاب به آن اضافه کنید و آن را به عنوان میان وعده به کودکتان بدهید.