کتاب هنر شفاف اندیشیدن اثر رولف دوبلی
در یک کلام،«کتاب هنر شفاف اندیشیدن»، یک کتاب جامعهشناسی – روانشناسی یا خودشناسی است که یک رماننویس و کارآفرین سوئدی نوشته شده و یک گزارشگر ورزشی، یعنی عادل فردوسیپور آن را ترجمه کردهاست، البته با همراهی دو نفر دیگر.
«هنر شفاف اندیشیدن»، پر از اشتباه است، پر از کارهایی که باید میکرده و انجام ندادهایم. کارهایی که باید به خاطر خودمان و جامعهمان آنها را انجام بدهیم. اشتباههایی که کردهایم و نباید بکنیم. کارهایی مثل نوشتن دفترچه خاطرات، درست آرزو کردن، پذیرفتن اشتباه و خیلی چیزهای دیگر. (کتاب ٩٩ بخش دارد و حدود ٣٣٠ صفحه)
چه کسی نوشته؟
کتاب هنر شفاف اندیشی را «رولف وبلی» یک کارآفرین سوئدی که پیشتر چند تایی رمان داشت، نوشته است. در سال ٢٠٠۴ میلادی، او را به جلسهای به نام «تبادل رسمی افکار» دعوت میکنند. آشنایی با یک تاجر «والاستریتتبار» به نام «نسیم نیکولاس طالب» در همان جلسه رقم میخورد. «طالب» بعدها یادداشتهایی برای آقای وبلی میفرستد که کتاب میشوند و در تمام دنیا طالب و خواننده پیدا میکنند.
مدتی بعد هم، آقای رماننویس و کارآفرین سوئدی، اینطور که خودش میگوید، شروع کرد به بلعیدن کتابهای اجتماعی و روانشناسی، با دانشجویان و استادان این حوزه دمخور شد، در این حوزه یادداشت برداشت و فیشنویسی کرد، بعد هم از روی فیشهایش کتاب نوشت. کتابی که عنوان اصلیاش این است: The Art of Thinking clearly و حالا توسط عادل فردوسیپور و دو نفر دیگر ترجمه شده است.
کتاب درباره چیست؟
کتاب درباره اشتباهاتی است که کردهایم و نباید بکنیم. اشتباههایی که انجام دادنشان بد است ولی خودمان نمیدانیم اشتباه هستند. هنر شفاف اندیشیدن، ٩٩ بخش دارد که هرکدام به یک اشتباه پرداخته. البته خود نویسنده هم تاکید دارد که لیستش کامل نیست و میتواند نوشتههایی به آن اضافه شود. خود آقای «رولف دوبلی» درباره کتابش نوشته: «این کتاب حاوی دستورالعمل نیست. در آن «هفت گام برای یک زندگی بیخطا» پیدا نخواهید کرد… در واقع آرزوی من کاملا ساده است: اگر بتوانیم بزرگترین خطاهای فکری را بشناسیم و از آنها در زندگی شخصی، شغلی یا در دولتمان پرهیز کنیم، ممکن است شاهد جهشی در موفقیت خود باشیم. نیازی به حیلههای جدید، طرحهای نوین، ابزار غیرضروری و پرکاری طاقتفرسا نیست. تمام آنچه ما بدان نیاز داریم، پرهیز از بیخردی است.»
هر فصل کتاب یک خاطره یا رخدادواقعی را توصیف کرده و بعد سراغ پاسخ دادن به این پرسش رفته که چرا انجام دادن این خطا، بد است.
یک لقمه از کتاب هنر شفاف اندیشی
به بخشهایی از بخش چهاردهم کتاب با نام «چرا باید دفترچه خاطرات داشت؟ خطای بازنگری» توجه کنید:
چندوقت پیش به دفترچه خاطرات عموی پدرم برخوردم. در سال ١٩٣٢ میلادی… در آگوست ١٩۴٠ دو ماه پس از اشغال پاریس نوشته بود:
«همه مطمئناند آلمانیها تا آخر سال اینجا را ترک میکنند. حتی افسرانشان هم به من این اطمینان را دادهاند. انگلیستان هم به سرعت فرانسه را ترک خواهد کرد و ما مجددا زندگی پاریسی خودمان را از سر میگیریم. البته به عنوان بخشی از خاک آلمان.» اما این اشغال چهار سال طول کشید… خاطرات بنویس. پیشبینیهای خودت را یادداشت کن، آنهم درباره تغییرات سیاسی، شغل خودت، وزنت، بازار بورس و… گاهی یادداشتهای خودت را با وقایع بیرونی مقایسه کن. از اینکه پیشبینیکنندهی ضعیفی هستی، شگفتزده خواهی شد…
مطالعه تاریخ را هم فراموش نکن. منظورم پسنگریها (یعنی چیزهایی که بعد از رویداد نوشته شدهاند) و نظریه های انباشته شده در کتابهای درسی نیست. یادداشتها را بخوان، تاریخ شفاهی یا اسناد تاریخی یک دوره خاص…. روزنامههایی از پنج، ده یا بیست سال پیش پیدا کن و بخوان. آنگاه درک بهتری از غیرقابلپیشبینی بودن جهان پیدا خواهی کرد.»
گول نام عادل فردوسیپور را نخورید
کتاب عادل فردوسیپور ترجمه کرده که یک گزارشگر ورزشی عالی یا مورد قبول خیلی از اهالی ورزش است، این قبول. اما اگر انتظار داشته باشید، ترجمههای او چیزی در حد ترجمههای «میمنت دانا» یا «بهمن فرزانه» باشد، به بیراهه رفتهاید. حرفمان این است که گول نام آدم معروفها را نخورید. البته عادل فردوسیپور تنها نیست و در اصل کتاب هنر شفاف اندیشی را سه نفر ترجمه کردهاند: عادل فردوسیپور، بهزاد توکلی و علی شهروز. ولی به خاطر معروف بودن «فردوسیپور»، معمولا کتاب «هنر شفاف اندیشیدن» را به اسم او میشناسند و حتی خبرگزاریها هم جوری خبر منتشر میکنند، انگار همهچیز کار او باشد. عنصر «شهرت» برای ترغیب خواننده به کار برده میشود تا مردم به طرف یک عنصر خواندنی ودیدنی (یا حتی پوشیدنی و گوش کردنی) کشیده شوند. حرف ما این است که، «هنر شفاف اندیشیدن» را به خاطر عادل نخرید.
به درد چه کسانی میخورد/ نمیخورد؟
این آدمها از «هنر شفاف اندیشیدن» لذت بیشتری میبرند:
-کتابخوانها
-آدمهای معمولی که دوست دارند درباره جامعهشناسی و خودشان چیزی بدانند یا دوست دارند، آدم بهتری باشند، با دیدی وسیعتر.
کسانی که از «هنر شفاف اندیشیدن» لذت کمتری خواهند برد:
– کسانی که دنبال یک مقاله یا کتاب در حوزه فوتبال یا ورزش هستند
– کسانی که صرفا به خاطر فردوسیپور پی کتاب را گرفتهاند
– کسانی که حوصله مباحث اجتماعی را ندارند
منبع : چی