هنر شیشه گری به چند روش انجام می شود ؟
هنر شیشهگری به سه روش فوتی ، فوتی قالبی و پرسی انجام میشود .
روش فوتی
در این روش ماده مذاب را که در کوره گرم شده است به وسیله بوری یا میله دم برمیدارند سپس ماده مذاب را روی نوک میله، ثابت نموده و آن را میچرخانند که به این عمل مرمری کردن یا ورز دادن میگویند. پس از گرد شدن خمیر، دوباره آن را روی سر میله، گرم میکنند و در میله، دمیده و در وسط خمیر سر میله حباب کوچکی ایجاد مینمایند. پس از آن خمیر را سرد مینمایند تا سرخی آن از بین برود سپس خمیر را مجدداً از کوه برداشته و آن را روی میله دم ثابت میکنند و خمیر سر میله را یکنواخت میکنند که به این عمل اصطلاحاً قاشقی کردن میگویند. پس از انجام این مراحل استادکار عملیات ساخت شیشه را آغاز مینماید. استادکار میله دم را گرفته و آن را به چرخش درمیآورد تا شکل اولیه ظرف را بسازد سپس آن را به پاقالبیساز میسپارد تا شیاری در محل اتصال شیشه و میله فلزی واگیره ایجاد نماید پس از آن استادکار میله دم را از محل شیار ظرف جدا کرده و از این زمان کار شکل دادن و ساخت و پرداخت دهانه ظرف آغاز میشود. در مرحله بعد دسته و تزئینات لازم روی شیشه قرار میگیرد و در پایان نیز ظرف را با میله واگیره به پشت برگردانده و به گرمخانه میبرند. در این هنگام میتوان کوره را خاموش نمود تا همزمان با خنک شدن ظروف، هوای داخل کوره نیز سرد شود.
روش فوتی قالبی
در این روش ابتدا مقداری از مواد مذاب را با میله دم از کوره برداشته پس از آماده کردن و یک بار دمیدن در آن، مقداری مواد به آن اضافه نموده و گرم میکنند. سپس آن را در قالب قرار داده در میله دم میدمند تا خمیر شیشه شکل قالب را به خود بگیرد سپس آن را از میله دم جدا نموده، لبه کار را صاف میکنند و آن را به گرمخانه میبرند. در این روش بیشتر ظروفی همچون انواع بطری ساخته میشوند.
روش پرسی
ساخت ظروف در قالبهای پرس بادی بیشتر برای انواع بطری به کار میرود. در این روش مقدار مناسبی از مواد مذاب را با میله دم از کوره برمیدارند و آن را بسیار سریع از میله دم جدا کرده در قالب پرس قرار میدهند و با بستن قالب و فشار هوای وارد شده در قالب، خمیر شکل مورد نظر را میگیرد. سپس قالب را باز کره به سرعت ظرف ساخته شده را خارج نموده و در گرمخانه قرار میدهند.
گاهی برای زیباسازی فرآوردههای شیشهای از روش آب گز کردن استفاده میکنند. در این روش پس از تکمیل و قبل از این که ظرف سرد شود آن را به مدت چند ثانیه در داخل آب سرد فرو برده و بیرون میآورند. انجام این کار موجب انقباض سریع پوسته بیرونی شیشه میشود که در نتیجه آن شکستگیهای فراوان و بسیار کوچکی به وجود میآید اما به این دلیل که داخل شیشه گرم است، ظرف به طور کامل نمیشکند و فقط سطح آن ترک برمیدارد. معمولاً برای استحکام بیشتر وسایل آب گز شده و پیشگیری از شکستهای احتمالی بعدی، پس از آب گز کردن وسیله شیشهای، مجدداً آن را مدتی در مقابل کوره نگه داشته و حرارت میدهند.
منبع:. scipost