نقش ورزش در سلامت روان

کسانى که به طور منظم پیاده‏ روى می ‏کنند و یا تمرین هاى نسبتاً سنگینى انجام می ‏دهند، هفت سال بیشتر از کسانى که چنین کارى انجام نمی ‏دهند عمر می ‏کنند. براى سلامتى، مقدارى فعالیت بدنى مفید است.کسانى که بی ‏تحرک ‏اند در وضعیت فیزیکى ضعیفى قرار دارند باید با سرعت زیاد پیاده ‏روى کرد ؛ چون این کار، تأثیر بیشترى روى بدن می ‏گذارد.بسیارى از بیماری ها مثل افسردگى، دیابت، فشار خون و بیماری هاى قلبى با ورزش و نرمش قابل پیشگیرى است.

سلامت روان

شنا باعث شادى و نشاط انسان می ‏شود. آب‏تنى و حرکت در آب، به خاطر خنک ‏کنندگى، نشاط جسم و شادى روح را به همراه دارد و به پوست نیز طراوت و زیبایى می ‏بخشد. آثار ماساژدهندگى آب، باعث کم شدن فشارهاى ناشى از خستگى روزانه و تمدّد اعصاب می ‏شود و آرامش خاطر را به انسان باز می ‏گرداند.ورزش، باعث تمرکز حواس می ‏شود و قدرت اندیشیدن را زیاد می کند. تحقیقات نشان داده است که کاهش یا افزایش فشار خون ناشى از ورزش، وابسته به تداوم یا قطع برنامه‏ هاى ورزشى است.با این حساب، می ‏توان نتیجه گرفت که ورزش، سلامتى را به ارمغان می ‏آورد و کسى که جسم و روان سالمى داشته باشد، در کسب مهارت هاى فردى و اجتماعى موفق ‏تر است.

نقش ورزش در سلامت روان

بسیار سخن و حدیث از تأثیر و اهمیت تربیت بدنی و ورزش بر ابعاد مختلف رشدی چون جسم و روان و اعصاب شنیده ایم یا خوانده ایم. البته بیشترین کوشش در ارائه چگونگی افزایش یا تقویت قوای جسمانی بوسیله تربیت بدنی ورزشی صرف گردیده و کمتر به مشخص نمودن ویژگی های سلامت روان و اعصاب پرداخته شده است لذا بر آن شده ایم که حتی مختصر به تعریفی کلی از سلامت روان و اعصاب به شناخت اصول ویژگی های آن پرداخته و بخش تربیت بدنی و ورزش را در این بعد مهم انسانی مشخص نمائیم.

تعریف سلامت روان و اعصاب

یک فرد زمانی دارای سلامت روان و اعصاب است که با شناخت و حفظ ویژگی های شخصیتی، خود را با محیط تطبیق دهد. شناخت خود مجموعه ادراکات، ارزش ها، افکار و عواطف را تشکیل می دهد که سبب و آگاهی فرد از موجودیت خود می شود. بدین معنی او می فهمد کیست و چیست. در تامین سلامت روان و اعصاب علاوه بر عوامل ژنتیکی عوامل محیطی نیز تاثیر فراوان خواهند داشت. اگرچه شناخت کامل ویژگیهای مربوط به سلامت روان و اعصاب در یک فرد بسیار مشکل است ولی زمانی افراد از نظر روان و اعصابی سالم می باشند که دارای خصوصیات شاخصی گردند:

۱-اعتماد به نفس دارند. از خصوصیات مثبت و برجسته خود استفاده می کنند در عین اینکه به محدودیت ها و نواقص خود آشنایی دارند توانائی های خود را می شناسند و حداکثر استفاده از آن را می کنند این افراد واقعیت وجودی خود را انکار نمی نمایند بجای عذرتراشی و دلیل تراشی شکست ها را براحتی پذیرفته و نگرانی به خود راه نمی دهند.

۲-احتیاجات اولیه را براحتی برطرف می نمایند. برآوردن نیازهای اولیه زندگی بخصوص نیازهای جسمانی باعث تلاش دائمی در این افراد می گردد. و با شناخت واقعیت ها واقع بینانه تر با مشکلات زندگی مقابله می نمایند.

۳-به دیگران به دیده خوب می نگرند. ضمن دوست داشتن دیگران به آنها اعتماد می کنند و در حفظ روابط با دیگران کوشا هستند محبت خویش را مستقیماً ابراز می نمایند و برای آن شواهدی مناسب ابراز می دارند.

۴-مسئولیت پذیرند ضمن پذیرش مسئولیت مناسب با سن خود مسئولیت کارهایی که خود انجام می دهند را می پذیرند از کسب تجربه لذت برده و همیشه برای بهترین نتیجه در تلاش خواهند بود

تأثیر ورزش در سلامت روان و اعصاب

مجموعه این ویژگی های شاخص تشکیل دهنده سلامت روان و اعصاب در یک فرد می باشد. بدون شک رفتار بشر تابع تمامیت وجود اوست بدین معنی روان و اعصاب تابع جسم و جسم تابع روان و اعصاب است. امروزه تحقیقات نشان می دهد که ناراحتی های جسمانی اختلالات روان و اعصابی را بهمراه داشته و برعکس. ولی نکته برجسته در تقویت قوای جسمانی حفظ روان و اعصاب سالم می باشد.
دکتر آرترویدر روان و اعصابشناس معروف آمریکایی در تحقیق بسیار جامع خود اظهار می نماید عدم تعادل روان و اعصابی بسیاری بیماران نتیجه عدم فعالیت حرکتی و ورزشی در دوران کودکی است. جونز در قسمتی از تحقیق خود دریافت پسرانی که از نظر قوای جسمانی ضعیف می باشند علاوه بر ضعف جسمانی دارای مشکلات روان و اعصابی مانند احساس حقارت عدم توانائی تطبیق خود با دیگران می باشند. راویک و مک کی دریافتند دانش آموزانی که در مهارتهای حرکتی ضعیف می باشند اغلب خجول و گوشه گیر هستند و برعکس دانش آموزانی که از نظر مهارت های حرکتی قوی می باشند دارای ویژگیهای برجسته بسیار نمایانی از نظر رفتار چون فروتنی، تدبیر، توجه و حس همکاری هستند.
شندل با استفاده از آزمون روان و اعصابی خصوصیات روان و اعصابی دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار را مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید دانش آموزان ورزشکار دارای صفات ممتاز رفتاری چون رهبری، تحرک های اجتماعی حس ارزش های فردی و اجتماعی، عدم شک و تردید در خود عدم بهانه جوئی و نتیجتاً رشد اجتماعی بیشتر می باشد.

چگونگی مبارزه با بیماری روان و اعصابی

مسلماً عدم سازش وجود و اختلالات رفتاری در هر طبقه و صنفی و در هر گروه و جمعی بسیار مشهود است عوامل مختلفی را می توان در بوجود آوردن یا پایه ریزی عدم سلامت روان و اعصاب ذکر نمود: فشارهای اجتماعی، فقر مادی، اختلافات خانوادگی، تصادفات، بیماریها، مرگ و میرهای پیش بینی نشده و بسیاری از عوامل خانوادگی و اجتماعی همراه با عوامل وراثتی، افراد را دچار عدم تعادل روان و اعصاب می سازد. بنابراین برای پیش گیری از بیماری روان و اعصابی و حفظ سلامت روان و اعصاب توصیه های مختصری در نظر گرفته می شود:
۱-سعی کنید به انجام فعالیت های ورزشی بپردازید زیرا ورزش تنشهای روان و اعصابی را از بین می برد و اخم ها را به لبخند تبدیل می نماید.
۲-در رابطه با نگرانی خود با دیگران صحبت کنید و اگر مشکل شما جدی است از مراجعه به پزشک روان و اعصاب درمان مضایقه نکنید.
۳-موقعیت خود را بشناسید و بجای جنگیدن با آن خود را با ان سازگار سازید. با تغذیه مناسب ورزش مناسب، استراحت کامل مواظب سلامت جسم خود باشید.
۴-با دیگران معاشرت و دوستی نمائید.
۵-برای انجام هر کاری زمان خاص و منظمی را در نظر بگیرید.
۶-در نهایت یاد بگیرید که همیشه خونسرد و فرد راحتی باشید.
۷-در نهایت اگر دارای توانائی لازم برای تحمل درد و رنج باشید و در موقع لزوم با شهامت و بردباری برخورد نمودید به زندگی و رفاه دیگران علاقمند بودید و در این زمینه فعالیت داشتید شما از: سلامت روان و اعصاب برخوردارید.

نتیجه گیری

پس لازم است که هر فردى براى به دست آوردن تواناییهاى فردى و اجتماعى خود به ورزش روى آورد. با این حساب، مى ‏توان به این شعار همیشگى روى آورد که: «ورزش، هدف نیست، بلکه وسیله ‏اى است براى رسیدن به هدفهاى عالی ‏تر و کسب مهارتهاى جسمى، روحى و توانایی هاى فردى و اجتماعى». در نظر داشته باشیم که افراد جامعه‏ اى که از راه ورزش، موفق به کسب مهارتهاى فردى و اجتماعى می ‏شوند، در زندگى موفق‏ ترند و آن جامعه، سالم و پویاست.نکته مهم‏تر این است که باید مادران را تشویق به ورزش کرد. این کار، کودکان را هم تشویق به ورزش می ‏کند. به راستى چگونه از مادرى که رنجور، سست و فاقد تحرّک است می ‏توان توقّع داشت که فرزندى سالم و پویا داشته باشد. چگونه می ‏توان از این گونه مادران انتظار داشت که یک قهرمان یا یک ورزشکار سالم و علاقه‏ مند تربیت کنند.
معرّفى کردن ورزش به عنوان یکى از اصول زندگى به کودک، مانند آموزش صحیح راه رفتن، خوب تکلّم کردن و احترام به بزرگ‏تر، مهم و حیاتى است. و آخر اینکه تولستوى، نویسنده نامدار جهان، جمله ‏اى دارد که می ‏گوید: «ناچارم ورزش کنم، وگرنه عقل من فاسد خواهد شد».
منبع : مجله علم ورزش