سوغات کردستان

سوغات کردستان

هر شهر و دیاری شیرینی‌های سنتی مخصوص به خود را دارد. استان کردستان نیز از این قاعده مستثنی نیست. در کردستان می‌توانید شیرینی‌های مختلفی مانند شیرینی کنجدی، بادام سوخته و آدامس سقز تهیه کنید. البته مواد خوراکی دیگری غیر از شیرینی نیز در کردستان برای فروش عرضه می‌شوند که آنها را نیز می‌توانید به عنوان سوغات تهیه کنید. نان کاک، نان برنجی، عسل طبیعی، روغن طبیعی، باسلوق، خشکبار و مویز نیز انتخاب‌های خوبی برای خرید به عنوان سوغات هستند.

نوعی شيرينی به نام كماج  و نوعی حلوا سوهانی نیز از شيرينيیهای محلی شهرستان بيجار هستند. در شهرستان سقز انواع تخمه‌ی بوداده‌ی به عنوان سوغات شهرستان عرضه می‌شود. در شهر بانه نوعی مويز سياه كه شربت آن بسيار مقوی است در آب‌ميوه‌ فروشی‌ها عرضه میشود.

مراكز خريد شيرينی و سوغات استان در شهر سنندج عمدتا در خيابان فردوسی روبه‌روی سينما بهمن قرار گرفته‌اند.

شیرینی کنجدی

 

مهم‌ترين شيرينی كه خاص شهر سنندج است، شيرينی كنجدی است. اين شيرينی در دو نوع «شكری» و «گزانگبين» در محل‌های فروش عرضه می‌شود.

شیرینی کنجدی گزانگبین

این نوع شیرینی خاص شهر سنندج و استان کردستان است. چون انگبین، شهد حاصل از حشره‌ای است که در کوهستان‌ها و دشت‌های کردستان می‌توان از روی درختی به نام انگبین به دست آورد. برای تهیه شیرینی کنجدی گز انگبین یا کنجدی گزو (در زبان محلی مردم کردستان)، کنجد را بو می‌دهند و در ادامه‌ی کار شهد انگبین را اضافه کرده و پس از آن بر روی سطحی پهن می‌کنند و برش می دهند. شکل ظاهری این شیرینی قطعات منظمی از کنجد فشرده شده است که بسیار مقوی و خوشمزه است.

شیرینی کنجدی شکری

این نوع از شیرینی کنجدی هم مانند شیرینی کنجد گزو است با این تفاوت که بجای شهد انگبین، شهد شکر را به کنجد بو داده می‌افزایند.

بادام سوخته

 

بادام سوخته یکی از شیرینهایی است که به عنوان سوغات کردستان شناخته می‌شود. طرز تهیه‌ی آن به این صورت است که بادام و شکر را مخلوط می‌کنند و در ظرفی می‌ریزند و ۴ قاشق سوپ‌خوری آب در آن ریخته و ظرف را روی آتش می‌گذارند تا شکر طلائی شود، سپس بادام و شکر را روی غربال می‌ریزند تا سرد شود و سپس بادام را با دست از شکر جدا می‌کنند. مجددا شکر را در ظرفی ریخته و روی آتش می‌گذارند تا آب شده و به شکل کارامل در آید. بادام را در شکر کارامل شده ریخته و هم می‌زنند تا مخلوط شود سپس مخلوط بادام و کارامل را روی یک سینی مسی ریخته و با قاشق از هم جدا می‌کنند. در ضمن برای درست کردن این شیرینی می‌توان به جای شکر از عسل هم استفاده کرد.

برساق

برساق نوعی نان روغنی محلی کردستان است که به ویژه در شهر بیجار تهیه می‌شود. این نان محلی از ترکیب آرد، شکر، تخم مرغ، شیر و سایر مواد به دلخواه درست میشود. با این مواد خمیری تهیه کرده درون آن را با گردو شکر و دارچین پر می‌کنند و سپس آن را در روغن سرخ میکنند. البته این نان با همین نام به شکلهای گوناگون در مناطق مختلف ایران تهیه میشود.

آدامس سقز

اهالی این منطقه به خوبی سقز را میشناسند و می‌دانند که چه خواصی دارد، چون درختانی که از آن سقز تهیه می‌شود اغلب مربوط به مناطق کوهستانی استان‌‌های کردستان، کرمانشاه، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد است. سقز در واقع صمغ، رزین یا شیره‌ی غلیظ درختی به نام بنه یا درخت پسته‌ی ‌وحشی است. معمولا از تنه‌ی این درخت در فصل پاییز به طور طبیعی یا با ایجاد شکاف، صمغی خارج می‌شود که در فارسی به آن سقز می‌گویند.

 

شیره‌ی سقز در زمان ترشح از تنه‌ی درخت به رنگ سبز روشن و غلیظ و چسبناک است و به عنوان یک مسهل و ملین در درمان یبوست کاربرد دارد و چون مقوی معده بوده و به هضم غذا کمک می‌کند و اشتها‌آور خوبی است حکمای مشهوری چون بوعلی‌سینا از آن برای درمان برخی از بیماری‌‌های گوارشی استفاده می‌کرده‌اند.

سقز همچون آنتی‌بیوتیک تا حدودی با باکتری عامل اصلی زخم‌معده و اثنی‌عشر مقابله می‌کند ضمن این‌که بسیاری از اهالی محلی، شیره‌ی خام سقز را در حالت ناشتا می‌خورند، چون عقیده دارند موجب دفع سنگ کلیه می‌شود.

سقز فواید و خواص متعددی دارد. در زمان خرید آدامس طبیعی سقز انواعی را که مورد قبول وزارت بهداشت و دارای تاریخ مصرف هستند انتخاب کنید یا سقز تصفیه شده را از عطاری‌‌های مجاز تهیه کنید و از خرید انواعی که بدون نام و نشان هستند و معمولا توسط دستفروشان دوره‌گرد به‌فروش می‌رسند اجتناب کنید.

منبع : کجارو